ورزش و شروط آن
د. محمد راتب النابلسي – عضو اتحادیه
برگردان: دفتر نمایندگی اتحادیه جهانی علمای مسلمان – شعبهی ایران
جوانان عزیز این روزها سخن از فوتبال که یک نوع ورزش است فراوان است و بیشتر طرفداران و مخالفان آن جوانان هستند به همین خاطر این مقاله در خصوص نحوهی تعامل جوانان با ورزش و مقررات ورزشی تقدیم میکنم.
نخست: حکم ورزش در اسلام
حکم عمومی جواز است زیرا اصل در هر چیزی مباح بودن آن است و تحریم یک کار باید دلیل قطعی و ثابت داشته باشد. این در حالی است که در عبادات اصل بر ممنوعیت است و تنها عبادتی مشروع است که دلیل شرعی و ثابت داشته باشد. اما ورزش چون از مسائل عادی است اصل بر مباح بودن آن است.
ورزش اگر برای تقویت بدن و مقابله با دشمنان باشد از مباح به مستحب و سنت ارتقا مییابد به شرط این که تمرین و تکرار حرکات ورزشی به دور از معصیت و گناه باشد و با هدف تقویت جسمی و روحی صورت گیرد.
دوم: شروط و مقررات تمرینهای ورزشی
ورزش در عصر ما تنوع فراوان دارد و بسیاری از اعمال خلاف شرع هم به آن راه یافته است؛ یا در خود ورزش یا در چگونگی انجام آن و این امر میطلبد که شروط و مقررات شرعی در تمرینات ورزشی مراعات شود.
شرط نخست: ورزش نباید فرد را از واجب شرعی باز دارد:
خدای متعال فرموده است: "رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ" [نور: 37]
مردانى كه نه تجارت و نه داد و ستدى، آنان را از ياد خدا و برپا داشتن نماز و دادن زكات، به خود مشغول نمىدارد،
شرط دوم: رعایت مقصد پاک در انجام تمرینات ورزشی: ورزش یا وسیلهای برای توانمندسازی انسان برای رویارویی با دشمنان است که این بالاترین هدف در ورزش است و یا وسیلهای برای تقویت جسم برای انجام کارهای روزانهی یک مسلمان است. بنابراین مراعات مقصد پاک در ورزش مهم است تا انسان اجر و پاداش ببرد. فقها مقرر کردهاند که هر کاری به مقصد آن بستگی دارد و در این زمینه به حدیث متواتری از رسول خدا استناد کردهاند که فرمود: إنما الأعمال بالنیات. اعمال به نیت بستگی دارد.
اما پیگیری اخبار ورزشی به جای انجام آن، انسان را به این دو هدف نمیرساند و حتی گاهی اوقات به تفرقه و اختلاف بین موافقان و مخالفان یک تیم تبدیل میشود.
شرط سوم: وجوب پوشاندن عورت و دوری از اعمالی که باعث تحریک شهوت میشود.
شرط چهارم: ورزش نباید خطر حتمی یا احتمالی را متوجه انسان کند:
زیرا خدای متعال فرموده است: "وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ" [بقره: 195] و خود را با دست خود به هلاكت ميفكنيد.
رسول خدا نیز میفرماید: زیان دیدن و زیان رساندن جایز نیست.
در این صورت اگر ورزش به آزار جسمی طرف مقابل منجر شود یا ورزشکار خود را معذب کند این ورزش حرام است؛ زیرا جان انسان کالای بسیار گرانقیمت است و خدای متعال آن را برای بهشتی آفریده است که پهنای آن چون آسمانها و زمین است و جایز نیست خود را بیهوده در معرض نابودی قرار دهد.
شرط پنجم: دوری از درآمدهای حرام در ورزش: ورزش نباید وسیلهای برای قمار یا هر کار حرام دیگری باشد.
شرط ششم: برگزاری مسابقات ورزشی نباید بر اساس دوستی و دشمنی باشد.
مؤمن با مؤمنان دوستی میکند و نمیتواند با اهل شرک و کفر محبت ورزد. اما وقتی دوستی او از محبت دینی به محبت نسبت به یک تیم مشخص تبدیل میشود و دشمنی او از دشمنی با کافر یا مشرک به دشمنی با بازیکن فوتبال منتقل میشود، گویی این ورزش به دین تازهای تبدیل شده است.
خدای متعال کارهای بزرگ و باارزش را دوست دارد و از کارهای بیهوده بیزار است. مسلمان چیزی را که خدا دوست دارد میپسندد و خود را با کارهای پست و بیارزش مشغول نمیکند. مسلمان آلت دست دشمنان نمیشود تا ترفندها و برنامههای آن را اجرا کند؛ بلکه برای آنچه به سود دین و دنیا و آخرت اوست میکوشد و از وقت خود استفاده میکند. عمر و مال و دارایی خود را در امور بیهوده صرف نمیکند.
http://iumsonline.org/ar/ContentDetails.aspx?ID=10511