اتحادیهی جهانی علمای مسلمان با صدور بیانیهای مردم مصر را به وحدت و یکپارچگی و محافظت از اهداف انقلاب و تمسک به شریعت اسلام دعوت کرد و با محکوم کردن خشونت و به آتش کشیدن دفاتر از همگان خواست نگذارند سران فساد و عناصر ضد انقلاب فتنهی جدیدی ایجاد کنند. در این بیانیه همچنین از اسلام گراها خواسته شده است راهپیمایی ملیونی شان را به خاطر پرهیز از فتنه و خونریزی به تأخیر اندازند.
متن بیانیه به این شرح است:
الحمد لله والصلاة والسلام على محمد رسول الله وآله وصحبه ومن والاه.. وبعد؛
اتحادیهی جهانی علمای مسلمان حوادث مصر را از آغاز انقلاب شکوهمند این کشور که بسان مدرسه اخلاق و ارزش و وحدت و ایثار و فداکاری بود به دقت دنبال کرده است و نقش ارتش بزرگ این کشور را در جلوگیری از فتنه و پاسداری از وحدت و حاکمیت مصر ارزنده توصیف می کند. پس از این که نشانههای پیروزی این انقلاب شکوهمند آشکار شد، دشمنان داخلی و خارجی با مشارکت بازماندههای رژیم سابق یکی پس از دیگری شروع به فتنه انگیزی کردند و کوشیدند مردم انقلابی را بر تفاوتهای عقیدتی و با توطئه علیه شریعت اسلامی که به اعتدال و میانه روی آراسته است و در تمام قوانین سابق بر آن اعتماد شده است از هم جدا سازند و با این کار مصر را از هویت اسلامی و عربی آن دور کنند.
اقدام دادگاه قانون اساسی در منحل کردن مجلسی که زاییدهی سالم ترین انتخابات مصر بود و بیتوجهی به اراده ملیونها نفر از مردم کشور که در این انتخابات سالم شرکت کردند و نیز آشکار شدن نشانههای لغو اتاق دوم پارلمان (مجلس شورا) و مجلس مؤسسان و کودتا علیه اختیارات رئیس جمهور منتخب بر همگان آشکار کرد که دادگاه قانون اساسی به دشمنی برای اراده مردم مصر تبدیل شده است و به هیچ وجه با مسائل بیطرفانه برخورد نکرده است. تصمیمات رئیس جمهور اقدامی پیشگیرانه است تا در فضای ناشی از خلأ قانون اساسی و مجلس که خواست دشمنان انقلاب است، نهادهای کشور را تثبیت و آن را تکمیل کند. گویی که دشمنان می خواهند مصر این قلب تپنده جهان عرب و اسلام همواره در آشوب و ناامنی به سر برد و رهبران منتخب مردم به جای پیوستن به کاروان توسعه و سازندگی به دست و پنجه نرم کردن با بحرانها و درگیریها مشغول باشند و مصر هیچ وقت روی آسایش به خود نبیند و قادر به جذب سرمایه گزاری و رفع معضلاتی چون فقر و بیکاری که از حد معمول گذشته است نباشد. همهی این اقدامات به قصد ناکارآمد کردن انقلاب و اهداف آن صورت می گیرد تا در نتیجهی آن بازماندگان رژیم سابق که به تازگی از سوراخها سر درآورده اند به صحنه بازگردند و با منابع مالی چپاول شدهای که سردمداران رژیم سابق و تعداد انگشت شماری از شیفتگان قدرت اندوخته بودند آنان را در رسیدن به منافع بیارزش یاری دهد اگرچه به حساب منافع میهن و مردم تمام شود.
ناگفته پیداست که مشکل بزرگ از آنجا ناشی می شود که انقلاب مصر [همانند دیگر انقلابها] هنوز سران فساد را از صحنه به در نکرده است و بخش اعظم دستگاههای فساد به حال خود باقی هستند. در مقابل این وضعیت بغرنج انتظار میرفت که سیاست مداران اعلامیه موقت قانون اساسی را که در آن رئیس جمهور از قدرت و اختیارات خود برای نجات کشور از اقدامات خراب کارانه استفاده می کند درک کنند؛ اقدامات ناجوان مردانهای که به کرّات مشاهده شده است و تنها با هدف خونریزی و ترویج فضای پر از خفقان انجام می گیرد. بسیاری از حقوق دانان و متخصصان قانون مانند دکتر ثروت بدوی این اعلامیه را تأیید کرده اند؛ دکتر بدوی در این باره گفته است: "هیچ کس نمی تواند این تصمیمات را که در راستای نجات میهن از بسیاری از اعمال خراب کارانه ساخت دشمنان انجام گرفته است به باد انتقاد بگیرد." ایشان با تعجب از این که چگونه برخی از قضات به این وضعیت رسیده اند اظهار می دارد: "تصمیمات رئیس جمهور در شرایط استثنایی صورت میگیرد و میتوان آن را با اصل ضرورت توجیه پذیر دانست و آن هم اصلی است که در تمام کشورهای دموکراتیک مورد عنایت قرار می گیرد."
اتحادیه در مقابل این وضعیت بغرنج نکات زیر را مورد تأکید قرار می دهد:
نخست: اتحادیه از مردم مصر میخواهد وحدت و یکپارچگیشان را حفظ و از تفرقه دوری کنند و با تمسک به شریعت اسلام توطئه دشمنان داخلی و خارجی را خنثی کنند؛ دشمنانی که هیچ گاه مصلحت مصر را نمیخواهند بلکه در صدد آنند که مصر همیشه ضعیف و شکننده باقی بماند و به زخم ها و معضلاتش مشغول باشد و در نهایت از دستیابی به قدرت و توسعه و رفاه مردمی و دفاع از مسایل امت عربی و اسلامی محروم بماند. خداوند متعال با برحذر داشتن مؤمنان از خطر تفرقه می فرماید: "وَلاَ تَنَازَعُواْ فَتَفْشَلُواْ وَتَذْهَبَ رِيحُكُمْ" [انفال: 46] کشمکش مکنید، (که اگر کشمکش کنید) درمانده و ناتوان میشوید و شکوه و هیبت شما از میان میرود.
چنان چه ملاحظاتی هم در اعلامیه قانون اساسی وجود داشته باشد هیچ وقت با فتنهای برابر نیست که به مراتب خطرناک تر از قتل و تفرقه است و خداوند از آن به کفر تعبیر کرده است:
"يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ إِن تُطِيعُواْ فَرِيقًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ يَرُدُّوكُم بَعْدَ إِيمَانِكُمْ كَافِرِينَ" [آل عمران:100]
ای کسانی که ایمان آوردهاید، اگر از گروهی از کسانی که کتاب بدیشان داده شده است پیروی کنید، شما را پس از ایمان آوردنتان به کفر باز میگردانند.
رسول اکرم (ص) نیز آن را همسان کفر میداند و میفرماید: "لا ترجعوا بعدي كفارا يضرب بعضكم رقاب بعض" پس از من به کفر باز نگردید که گردنها همدیگر را بزنید. به همین خاطر بود که هارون پیامبر الهی شرک قوم خود و گوساله پرستی آنان را به خاطر پرهیز از تفرقه و فتنه تحمل کرد و فرمود: "إِنِّي خَشِيتُ أَن تَقُولَ فَرَّقْتَ بَيْنَ بَنِي إِسْرَائِيلَ وَلَمْ تَرْقُبْ قَوْلِي"[طه:94]. من ترسیدم که (اگر با ایشان شدّت عمل نشان دهم) بگوئی میان بنیاسرائیل تفرقه انداختی و سفارش مرا به کار نبستی.
از این رو در مرحلهی کنونی محافظت از وحدت یک واجب شرعی و ضرورت ملی است و بر چنین ملاحظاتی مقدم است به ویژه این که اعلامیه قانون اساسی موقتی است و به تصمیم گیریهای حاکمیتی و مستقل ارتباط دارد.
دوم: اتحادیه نسبت به مشغول شدن فرزندان انقلاب به همدیگر هشدار می دارد و تأکید می کند که این کار فرصت را برای بازماندههای رژیم سابق و دشمنان میهن فراهم میکند تا جمع را بشکافند و با نام معارض یا مخالف فتنه انگیزی کنند که پیامدها و خطرات فاجعه بار آن را جز خدا کسی نمی داند. به همین خاطر اتحادیه از رهبران سیاسی و دوست داران مصر می خواهد با رئیس جمهور گرد هم آیند و در راستای خیر و مصلحت مصر به گفتگو بنشینند؛ اینان مسئولیت تاریخی – منفی یا مثبت – را در مقابل خداوند سپس میهن و تاریخ بر دوش دارند.
سوم: از لحاظ شرعی برای هیچ آزادهی وطن دوستی جایز نیست در مسایل داخلی به بیگانگان متوسل شود و استعانت از آنان را بپذیرد؛ این یک خیانت بزرگ در حق خداوند متعال و در حق میهن است. مصر در طول تاریخ اسلامی خود همواره کانون وحدت بین مسلمانان و مسیحیان در مقابل دشمنان و اشغال گران بوده است و در بدترین شرایط دست یاری به سوی بیگانگان دراز نکرده است پس چگونه در مقابل رئیس جمهور قانونی و منتخب مردم به بیگانگان متوسل می شود.
چهارم: مصر انقلابی امروز با یک انقلاب غیر قانونی و متضاد به واسطه سرمایههای فساد و برنامه ریزی مفسدان علیه انقلاب مردمی این کشور مواجه است؛ انقلابی که نییجه آن پارلمان سالم و مجلس شورای و رئیس جمهور بوده است. به همین خاطر اتحادیه از تمام مصریها میخواهد در مقابل این توطئه واقعی بر ضد کشور و هویت آن صف واحدی تشکیل دهند تا به اذن الهی نیرنگ دشمنان را به خودشان برگردانند. ما در اتحادیه مطمئن هستیم که مردم مصر قادر به تحقق این مهم نیز هستند.
پنجم: اتحادیه از مردم مصر، رئیس جمهور و دولت و سیاست مداران این کشور میخواهد نهایت سعی و تلاش شان را برای دستیابی به توسعهی فراگیر و پایان دادن به فقر و بیکاری و عقب ماندگی به کار گیرند و در راستای ایجاد کشوری قوی به لحاظ اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فناوری علمی و نظامی تلاش کنند؛ زیرا مصر از دیرباز تاکنون هرگاه از رهبری خردمندانه برخوردار بوده است نقش مهمی را ایفا کرده است.
ششم: آنچه از ضروریات دینی در تمام آیینهای آسمانی و قوانین بشری فهمیده می شود این است که اطاعت از صاحبان امر برآمده از آرای مردم یک واجب شرعی و فرض عین است؛ خداوند متعال می فرماید: "أَطِيعُوا اللَّه وَأَطِيعُوا الرَّسُول وَأُولِي الْأَمْر مِنْكُمْ" [نساء: 59] و از پیغمبر (خدا محمّد مصطفی با تمسّک به سنّت او) اطاعت کنید، و از کارداران و فرماندهان مسلمان خود فرمانبرداری نمائید.
احادیث زیادی نیز درباره گناه نابخشودنی مخالفت با صاحبان امر و بی توجهی به آنان وارد شده است که پرداختن به آن در این مقال نمی گنجد.
هفتم: اتحادیه با ستایش از موضع اسلام گرایان مصر (اخوان، سلفیها و جماعت اسلامی و دیگر گروها) در درک وضعیت و به تأخیر راهپیمایی ملیونی سه شنبه، آن را راهی برای پرهیز از فتنه و خونریزی دانست.
هشتم: اتحادیه توسل به خشونت و به آتش کشیدن دفاتر اخوان و دیگر احزاب مصر را محکوم کرد و آن را عملی خراب کارانه و محاربه و فساد در زمین توصیف کرد و عاملان آن را مستحق مجازات دانست. به همین مناسبت از تظاهرکنندگان میخواهد شیوه مسالمت آمیز را در پیش گیرند و چهره مترقی مصر را در تظاهرات هایشان حفظ کنند و اجازه ندهند فرصت فتنه انگیزی برای بازماندههای رژیم سابق فراهم شود. در پایان خاضعانه از خداوند بزرگ میخواهیم مصر، انقلاب مصر، مردم این کشور و رهبران منتخب آن را از فتنههای ظاهری و باطنی محفوظ بدارد و نیرنگ دشمنان را به خودشان برگرداند و آنان خوار و رسوا سازد.
"رَبَّنَا لاَ تُزِغْ قُلُوبَنَا بَعْدَ إِذْ هَدَيْتَنَا وَهَبْ لَنَا مِن لَّدُنْكَ رَحْمَةً إِنَّكَ أَنْتَ ٱلْوَهَّابُ" [آل عمران: 8]
پروردگارا! دلهای ما را (از راه حق) منحرف مگردان بعد از آن که ما را (حلاوت هدایت چشانده و به سوی حقیقت) رهنمود نمودهای، و از جانب خود رحمتی به ما عطاء کن. بیگمان بخشایشگر توئی تو.
دوحه: 13 محرم 1434 هـ مصادف با 27 نوامبر 2012 م و 7 آذر 1391
دکتر علی قره داغی دکتر یوسف قرضاوی
دبیرکل رئیس اتحادیه