استاد قره داغی در کنفرانس بین‌المللی استاد فؤاد سزکین و نقش او در غنی‌سازی تمدن اسلامی شرکت کرد و مبحثی را تحت عنوان پیشرفت علوم در تمدن اسلامی ارائه کرد.
دکتر قره داغی مبحث خود را به چند بخش تقسیم کرد:
- دانشمند فؤاد سزکین نقش برجسته‌ای در خدمت به علوم و تمدن اسلامی.
- اصلاح نظام آموزشی سرآغاز تحول و تمدن است.
- وجود برنامه‌ی روشن و شیوه‌ی عمل و تصور و تفکر و بحث علمی اساس اصلاح، پیشرفت و تمدن است.
- عقل در خدمت نقل است زیرا عقل سالم هیچ وقت با نقل صحیح تضاد ندارد.
این کنفرانس در روزهای 15 تا 17 فوریه سال 2019 در شهر دیاربکر ترکیه برگزار شد. شیخ قره داغی در این کنفرانس مبحثی را با عنوان "پیشرفت علوم در تمدن اسلامی؛ اسباب و آثار آن و نقش علامه فؤاد سزکین در پیشرفت جهانی علوم" ارائه کرد. دکتر قره داغی این مبحث را با رویکرد تحلیلی مقاصدی در سایه‌ی کتاب و سنت تدوین و آن را به پنج بخش تقسیم کرد.
در بخش نخست به مختصری از شرح حال استاد فؤاد سزکین پرداخت و فعالیت‌های او از جمله ایجاد مراکز و مؤسسات علمی و به نقش او در خدمت به میراث عربی اسلامی پرداخت. وی تصریح کرد استاد سزکین سرمایه‌ی کلانی از تألیفات علمی و دایره المعارف‌های پیشرفته را از خود بر جای گذاشت. وی مراکز موقوفه‌ای را برای مباحث تاریخ علوم اسلامی تأسیس کرد.
در بخش دوم با استناد به آیات و احادیثی که در فضیلت علما و فضل علم و دانش آمده است از اهمیت علم و علما در اسلام و جایگاه مطالعه سخن گفت. وی علمی را مفید دانست که به ذهنیت علمی مبتنی بر برهان و دلیل ختم شود نه خرافات و تقیلد از نیاکان و جامعه. قره داغی همچنین به تأثیر نظام آموزشی در پیشرفت و عقب‌ماندگی امت پرداخت و در پایان به نقش جزئی علما در پیشرفت علمی اشاره کرد.
در بخش سوم به روش تجربی مسلمانان و آثار آن در تمدن اسلامی و غربی پرداخت و بیان کرد که قرآن کریم برنامه را با شریعت ذکر کرده است و "معیار و "میزان" را شرط فهم کتاب و تحقق قسط و عدالت قرار داده است. وی اظهار داشت منهج و فقه معیار را برای فهم قرآن و سنت و رفع اختلاف و تفرقه ضروری دانست و در پایان این بخش به فواید آگاهی از فقه معیار برای پیشرفت و اصلاح اشاره کرد.
در بخش چهارم با اشاره به مقاصد آفرینش جهان و انسان و تأثیر انسان در علوم و تمدن، آفرینش جهان را دلیلی بر وجود خدا دانست. تسخیر جهان توسط انسان و آزمایش انسان با بندگی و شکرگزاری بر نعمت‌ها و فضایل خداوندی از اهداف دیگر آفرینش است.
وی مقصد دوم از مقاصد آفرینش انسان را جانشینی او در زمین دانست؛ یعنی انسان خلیفه‌ی خدا بر روی زمین است و به همین ترتیب بندگی انسان به معنای کامل کلمه باید برای خدای متعال باشد و انسان در این زمینه هیچ دخالتی در سرنوشت الهی ندارد. آبادانی مادی و معنوی زمین به تمام معنا از دیگر مقاصد خلقت است. مقصد سوم و آخر از مقاصد عمومی اسلام عبارت است از تحکیم عقیده، تأکید بر عبادت، پایه‌گذاری اخلاق، پاسخ به پرسش‌هایی پیرامون انسان، جهان و سرنوشت که فلاسفه از پاسخ به آن درمانده‌اند و بیان هر آنچه به انسان به عنوان مخاطب اصلی آیات قرآنی مربوط می‌شود و چگونگی ارتباط تربیت و آموزش با این مقاصد. وی این مبحث را با موضوع جمع بین وحی و عقل و تقسیم مسؤولیت‌ها و اثر آن در تغییر سریع تمدن به پایان برد. در بخش پنجم خاطر نشان کرد که عقل در خدمت نقل است و عقل سلیم هیچ تعارضی با نصوص قطعی ندارد. وی به نقش عقل در تعامل با نصوص ظنی و کارکردهای دیگر عقل اشاره و تصریح کرد که عقل بالاترین نعمت پس از وحی است و شایان شکر و سپاس است و می‌طلبد که از آن در راه رضای خالق استفاده شود. عقل اسلامی محدودیت‌هایی دارد که هیچ وقت با نصوص شریعت تضاد پیدا نمی‌کند و با استفاده از هدایت خدا حرکت از و نور اسلام راهیاب می‌شود.