نابودی ستمکاران و رهایی مستضعفان
دکتر خالد حنفی
عضو اتحادیه جهانی علمای مسلمان
روز هشتم دسامبر شاهد پیروزی انقلاب شکوهمند سوریه و سقوط رژیم جنایتکاری بودیم که میلیون ها نفر از مردم کشورش را کشت و آواره کرد. این روز یکی از نشانه‌های خداوند در مبارزه با ستمکاران و رهایی ستمدیدگان بود. شادمانی در این روز یک وظیفه انسانی، شرعی و فطری است. خداوند متعال می‌فرماید:
﴿فقُطِع دابِرُ القومِ الّذِين ظلمُوا والحمدُ لِلّهِ ربِّ العالمِين﴾ [الأنعام: 45].
پس ریشه آن گروهی که ستم کردند برکنده شد، و ستایش برای خداوند، پروردگار جهانیان است.
نابودی سرکشان و ستمگران، حمد و سپاس خداوند را در پی دارد و ما خوشحالیم که خداوند متعال آزادی و کرامت را به مظلومان بخشید. خداوند سبحان فرموده است:
﴿ونُرِيدُ أن نمُنّ على الذِين استُضعِفُوا فِي الأرضِ ونجعلهُم أئِمّةً ونجعلهُمُ الوارِثِين﴾ [القصص: 5].
و خواستیم بر کسانی که در آن سرزمین فرو دست شده بودند منّت نهیم و آنان را پیشوایان [مردم] گردانیم، و ایشان را وارث [زمین] کنیم.
بحران‌ها و بدبختی‌های امروز امت ما نتیجه استبداد سیاسی است؛ ویرانی سرزمین‌ها، نابودی مردم، غارت ثروت‌ها، اتحاد با دشمنان و نهادینه شدن فساد همه و همه در استبداد و خودکامگی ریشه دارد.
سپاس خدایی را که مظلومان را رهایی بخشید و سرکشان و ستمگران را به ذلت و خواری دچار کرد؛ در مورد مسأله‌ای که باید توافق داشت، اختلاف هرگز روا نیست و نباید با این رخداد بزرگ و این پیروزی شکوهمند با منفی‌نگری و بدبینی برخورد کرد. نباید تصور کنیم که آینده سوریه ممکن است بدتر از گذشته آن باشد. آیا ظلم و فساد و جنایتی بزرگ‌تر و زشت‌تر از آنچه دیده‌ایم وجود دارد؟
یکی از هزاران صحنه قتل و شکنجه و بی‌عدالتی کافی است تا یک انقلاب ابدی در پی داشته باشد. زندانیانی را دیدم که از شدت شکنجه حافظه‌اش را از دست داده بودند و حتی نامشان را نمی‌دانستند. در این نظام‌ها، انسان هیچ چیزی نیست جز ضایعاتی که باید جارو شود؛ آنگاه پرس شده و در نهایت ذوب شود. به هیچ وجه سزاوار برخورداری زندگی کریمانه نیست؛ حتی جسدش نیز لیاقت دفن و قبر را ندارد. آیا بشکه‌های انفجاری را فراموش کرده‌ایم؟
هیچ چیز مانند صحنه‌ها و داستان‌های تجاوز به زنان آزاده، بدنم را نمی‌لرزاند و اشکم را جاری نمی‌کند. یک زن آزاده و پاکدامن در 19 سالگی زندانی می‌شود؛ سپس در 32 سالگی با سه فرزند که پدران‌شان را نمی‌شناخت از زندان خارج می‌شود. سال‌ها مورد تجاوز جنایتکاران قاتل قرار می‌گیرد. زن دیگری که در مقابل چشم شوهرش مورد تجاوز قرار می‌گیرد و بر اثر غم و اندوه و افسردگی سکته قلبی می‌کند و می‌میرد. این‌ها بخش‌هایی از جنایات و فجایای این نظام خونریز است که تاکنون فاش شده است.
این صحنه‌ها و حکایت‌های دردناک، شادمانی رهایی از شر ظالم و آزادسازی پایتخت بزرگ عربی از ظلم و ستم را بر من تباه کرد... آیا می‌توان در رحمت و برکتی که نابودی این رژیم جنایتکار برای مردم به ارمغان آورد تردید داشت؟
و اینک پیام‌ها و درس‌های مهم این رویداد:
* مقاومت در برابر ظلم و رهایی مستضعفان پیام پیامبران و مصلحان است:
بحران‌ها و بدبختی‌های امروز امت همه‌اش نتیجه استبداد سیاسی است... ویرانی سرزمین، نابودی مردم، غارت ثروت‌ها، خیانت به امت، هم‌پیمانی با دشمنان و نهادینه کردن فساد، همه و همه ریشه در استبداد دارد.
پیام همه انبیا مقاومت در برابر ظلم و ستم و رهایی مستضعفان بود؛ به ویژه در داستان موسی علیه السلام، پرتکرار‌ترین داستان یک پیامبر در قرآن کریم.
گفتمان قرآنی بر موضوع استبداد و آزادی متمرکز است و خداوند متعال به پیامبرش موسی فرمود:
﴿اذهب إِلى فِرعون إِنّهُ طغى﴾ [النازعات: 17] به سوی فرعون برو که طغیان کرده است.
﴿اذهبا إِلى فِرعون إِنّهُ طغى﴾ [طه: 43] به سوی فرعون بروید که طغیان کرده است.
بهای بزرگی که مردم سوریه برای مقاومت در برابر ظالم و آزادی مظلومان پرداختند، پیروی از راه انبیا و رسولان است و سرانجام آن به نفع امت است؛ در دنیا رهایی از اسارت جور و استبداد و در آخرت بهشت و رستگاری و سروری.
قرآن کریم نعمت آزادی را حیات و ذلت بردگی را مرگ می‌داند و می‌فرماید:
(وما كان لِمُؤمِنٍ أن يقتُل مُؤمِنًا إِلّا خطأً ومن قتل مُؤمِنًا خطأً فتحرِيرُ رقبةٍ مُؤمِنةٍ﴾ [النساء: 92].
و هیچ مؤمنی را نسزد که مؤمنی را -جز به اشتباه- بکشد. و هر کس مؤمنی را به اشتباه کشت، باید بنده مؤمنی را آزاد کند.
در اینجا چه رابطه‌ای بین قتل خطا و آزاد کردن برده وجود دارد؟ یعنی هر کس فردی را به اشتباه بکشد، باید با زنده کردن روح فرد از اسارت و بردگی جبران کند و بدین ترتیب او را از ذلت بردگی به سعادت آزادی منتقل کند؛ زیرا آزادی زندگی است و بردگی مرگ.
پیروزی انقلاب سوریه پس از سال‌ها صبر و فداکاری و آوارگی به دست آمد تا امید به اصلاح و تغییر را بازگرداند و تأکید کند که قوانین و سنت‌های خداوند در جهان جاری است و کسی را مستثنی نمی‌کند.
* دنیا جای عذاب نیست و عذاب کامل زوگویان و جنایتکاران در آخرت خواهد بود.
یأس و ناامیدی در سال‌های اخیر بر بسیاری از مسلمانان حاکم شده است و برخی از جوانان مسلمان در تاریکی الحاد و تردید در وجود خداد و عدالت او افتاده‌اند. زیرا دوران ظلم طولانی شده و جنایتکار به جنایات خود و ظالم به ظلم خود ادامه داده است. اما حقیقتی که باید به آن ایمان داشت این است که این دنیا جایگاه کیفر و قضاوت نیست. ابن تیمیه می‌فرماید: «دنیا جایگاه محاسبه کامل نیست، بلکه جزایی داده می‌شود که حکمت و سودی در پی داشته باشد».
خداوند متعال برخی از عذاب‌های ظاهری مجرمین را در دنیا به عنوان حکمت و عبرت نشان می‌دهد تا مسلمان به وعده‌های الهی یقین پیدا کند؛ اما جزای کامل آن در روز قیامت است. خداوند متعال می‌فرماید:
﴿إِنّ ربّك هُو يفصِلُ بينهُم يوم القِيامةِ فِيما كانُوا فِيهِ يختلِفُون﴾ [السجدة: 25].
در حقیقت، پروردگار تو، خود روز قیامت در آنچه با یکدیگر درباره آن اختلاف می‌کردند، میان‌شان داوری خواهد کرد.
آنچه ما دیدیم تسریع در بخش اندکی از عذاب دنیوی بود. رسول خدا می‌فرماید:
"ما من ذنب أجدر أن يعجِّل اللهُ تعالى لصاحبه العقوبة في الدنيا، مع ما يدّخر له في الآخرة، مثل البغي وقطيعة الرحمِ" [أبو داود بسند صحيح].
تجاوز و قطع پیوندهای خانوادگی دو گناهی هستند که خداوند علاوه بر عذابی که در آخرت برای آن در نظر گرفته است، در دنیا نیز برای عذاب مرتکبان آن شتاب می‌ورزد؛ افزون بر آنچه در آخرت برای او در نظر گرفته است.
* سنت‌های خداوند بر جهان آفریش جاری است؛ پس بر خدا توکل کن و از او یاری بخواه تا از تو حمایت کند و امیدت را از دست نده.
پیروزی انقلاب سوریه پس از سال‌ها صبر و فداکاری و آوارگی به دست آمد تا امید به اصلاح و تغییر را بازگرداند و تأکید کند که قوانین و سنت‌های خداوند در جهان جاری است و هیچ کس را مستثنی نمی‌کند. در این زمینه می‌فرماید:
﴿وفِرعون ذِي الأوتادِ الّذِين طغوا فِي البِلادِ فأكثرُوا فِيها الفساد فصبّ عليهِم ربُّك سوط عذابٍ إِنّ ربّك لبِالمِرصادِ﴾ [الفجر: 10-14].
و با فرعون، صاحب خرگاه‌ها [و بناهای بلند]؟ همانان که در شهرها سر به طغیان برداشتند. و در آنها بسیار تبهکاری کردند. [تا آنکه] پروردگارت بر سر آنان تازیانه عذاب را فرونواخت. زیرا پروردگار تو سخت در کمین است.
ای کاش سایر ستمکاران هم درس عبرت بگیرند و تا دیر نشده از اتفاقاتی که برای دیگران افتاده بیاموزند. خداوند متعال درباره عذاب ظلم و ستم فرعون می‌فرماید:
﴿فأخذهُ اللّهُ نكال الآخِرةِ والأُولى إِنّ فِي ذلِك لعِبرةً لِمن يخشى﴾ [النازعات: 25-26]
و خدا [هم] او را به کیفر دنیا و آخرت گرفتار کرد. در حقیقت، برای هر کس که [از خدا] بترسد، در این [ماجرا] عبرتی است.
ای کاش مردمی که روند آزادی و آزادسازی را آغاز کرده‌اند، از مردم سوریه بیاموزند و به مقاومت در برابر استبداد ادامه دهند و بدانند که به خواست خدا پایان کارشان به خیر ختم می‌شود.
* وظیفه ما در برابر برادران سوری:
برادران عزیز سوری! این دستاورد بزرگ را به شما تبریک می‌گوییم اما چالش ها و توطئه‌هایی که در برابر انقلاب و فداکاری‌های شما در انتظار است، بسیار بزرگ است و از شما می‌طلبد اتحاد و همبستگی خود را در اولویت قرار دهید و به مصلحت میهن بیندیشید. از هوی و هوس و مسائل جزئی فراتر روید. خداوند متعال می فرماید:
﴿ولا تنازعُوا فتفشلُوا وتذهب رِيحُكُم ﴾ [الأنفال: 46].
و با هم نزاع مکنید که سست شوید و مهابت شما از بین برود.
شما باید قبل از کار آگاه باشید؛ همه باید هوشیار باشید؛ آگاهی از داخل و خارج، آگاهی از تاریخ انقلاب‌ها و سقوط آنها، آگاهی از سنت‌ها و فطرت مردمان، آگاهی از طبیعت مراحل گذار و... باید صبور و بردبار باشید. با هم همکاری و برادری داشته باشید و الگوی زنده‌ای از آزادی و کرامت به جهانیان عرضه کنید.
شادمانی از پیروزی مردم سوریه نباید ما از غزه و مصیبت‌های آن غافل کند؛ زیرا زخم‌های ما یکی است و نگرانی‌های ما یکسان است؛ امیدواریم آزادی سوریه مقدمه‌ای برای آزادی بیت المقدس و سایر پایتخت‌های عربی باشد و این کار بر خدای بزرگ گران نیست.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
* توجه: کلیه مقالات منتشر شده بیانگر نظر نویسندگان است و لزوماً بیانگر نظر اتحادیه جهانی علمای مسلمان نیست.